Tiến sĩ Tan Hui Yong thuộc Trung tâm Phục hồi chức năng Mount Elizabeth, Singapore cho biết, liệu pháp ngôn ngữ là điều cần thiết cho bệnh nhân ung thư đầu cổ. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng những bệnh nhân nhận được kỹ năng nói và nuốt trước khi xạ trị có kết quả tốt hơn trong việc duy trì cấu trúc cơ và chức năng nuốt. Ngoài ra, mô xơ có thể xuất hiện vài năm sau khi xạ trị ảnh hưởng đến khả năng nói và nuốt của bệnh nhân. Vì vậy, điều quan trọng là phải duy trì tập thể dục để ngăn ngừa hoặc giảm thiểu tác dụng phụ.
Bệnh nhân ung thư đầu và cổ cần liệu pháp ngôn ngữ để cải thiện chức năng nói và ăn kiêng. Ảnh: PCC.
Thường có 3 cách điều trị ung thư đầu cổ là phẫu thuật, xạ trị, hóa trị hoặc kết hợp. Trên thực tế, ung thư và quá trình điều trị của nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng nuốt, giao tiếp và xã hội của bệnh nhân. Do đó, bác sĩ chuyên khoa ngôn ngữ phải hợp tác với bệnh nhân trước, trong và sau khi điều trị để giúp bệnh nhân duy trì khả năng giao tiếp và nuốt bình thường.
Cải thiện khả năng giao tiếp
Điều trị ung thư đầu và cổ có thể gây ra các vấn đề về ngôn ngữ, chẳng hạn như nói ngọng, viêm mũi hoặc nói nhẹ. Nếu phải cắt bỏ họng bên phải, bệnh nhân sẽ mất khả năng nói. Nếu những khó khăn trong giao tiếp không được giải quyết, bệnh nhân có thể cảm thấy thất vọng hoặc bị cô lập về mặt xã hội. Vì vậy, người bệnh nên nhờ bác sĩ chuyên khoa ngôn ngữ giúp can thiệp càng sớm càng tốt.
Khi bệnh nhân không thể giao tiếp bằng miệng, bác sĩ nên đề xuất các phương pháp khác. Vì vậy, chẳng hạn, hãy sử dụng các công cụ giao tiếp bên ngoài. Đối với những bệnh nhân bị cắt bỏ dây thanh quản, bác sĩ chuyên khoa âm ngữ sẽ nói chuyện theo một cách đặc biệt để động viên họ và giúp họ tìm ra cách tốt nhất để giao tiếp. Các phương pháp này có thể bao gồm:
– Giọng thực quản: nói bằng cách đẩy không khí vào ống nuôi.
– Thanh quản nhân tạo: Sử dụng các thiết bị bên ngoài như que nội soi phế quản điện tử để tạo ra âm thanh.
– Mô phỏng thực quản (PET): nói qua van một chiều nhỏ để chuyển không khí từ khí quản đến cổ họng.
Cải thiện chức năng nuốt – Sau khi điều trị, bệnh nhân ung thư đầu cổ khó nuốt, kể cả khó ăn. Hóa trị và xạ trị làm yếu cơ nuốt và gây sẹo, hạn chế vận động. Điều này có thể dẫn đến thời gian ăn uống kéo dài, khó nhai thức ăn khô, thức ăn mắc kẹt trong cổ họng sau khi nuốt, thức ăn hoặc chất lỏng rò rỉ từ mũi, ho và nghẹn trong hoặc sau khi nuốt. Nếu chứng khó nuốt không được điều trị, bệnh nhân dễ bị suy dinh dưỡng và mất nước. Trong trường hợp nghiêm trọng, nó có thể gây viêm phổi và bệnh phổi mãn tính.
Ngoài các vấn đề trên, bệnh nhân còn mất hứng thú với chế độ ăn uống và cách ly với xã hội. Vì vậy, các bác sĩ chuyên khoa âm ngữ nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để đánh giá khả năng nuốt, đối mặt và vượt qua khó khăn của bệnh nhân. Sau khi đánh giá, bác sĩ chuyên khoa âm ngữ sẽ đưa ra các khuyến nghị thích hợp trong quá trình nuốt. Những thay đổi này có thể bao gồm thay đổi tư thế, thay đổi chế độ ăn uống hoặc sử dụng các khuyến nghị về cách nuốt. Nếu bệnh nhân không thể nuốt một cách an toàn mặc dù đã sử dụng các phương pháp phục hồi, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sẽ sử dụng các phương pháp cho ăn khác. Các nhà nghiên cứu bệnh lý ngôn ngữ cũng có thể giúp bệnh nhân vật lý trị liệu phục hồi cơ nuốt.
Về thời gian điều trị nói và nuốt, bác sĩ Tân khuyên bệnh nhân nên cân nhắc bắt đầu điều trị trước khi điều trị ung thư cho đến khi điều trị xong. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng liệu pháp nói và nuốt bắt đầu trước khi điều trị ung thư có thể giúp duy trì chức năng cơ tốt hơn, do đó cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân sau điều trị ung thư.