Bác sĩ Trần Quang Thắng, Giám đốc Khoa Cấp cứu Tai biến mạch máu não Bệnh viện Lão khoa Trung ương cho biết, lạnh là nguy cơ chính đối với người cao tuổi, người có tiền sử tăng huyết áp, đột quỵ, tai biến mạch máu não có thể dẫn đến nguy cơ tử vong nếu không được điều trị. Vào mùa lạnh, số người nhập viện vì đột quỵ trung bình chiếm từ 70% đến 80% tổng số bệnh nhân trong năm đó.
Tai biến mạch máu não là bệnh cấp tính, có thể xảy ra bất cứ lúc nào mà không báo trước. Đột quỵ giai đoạn đầu thường bắt đầu bằng hoa mắt, chóng mặt, yếu, liệt tứ chi, miệng không ổn định hoặc biến dạng, nói khó, ngạt thở, nghẹt thở, mờ mắt và các triệu chứng khác … – Các bác sĩ cho biết đột quỵ có hai dạng: thiếu máu cục bộ Đột quỵ (80%) và vỡ mạch máu não. Tất cả chúng đều làm hỏng các mạch máu trong não. Bệnh hầu hết xảy ra ở người già và trẻ, tuy nhiên người cao tuổi càng có nhiều yếu tố thuận lợi dẫn đến đột quỵ.
Trong đột quỵ do thiếu máu cục bộ, theo tuổi tác, mạch máu của người già bị xơ cứng có khả năng cản sáng mạnh và chống lại các bệnh tiểu đường, mỡ máu … khi trời lạnh, tuổi già. Cơ chế tự điều chỉnh tuần hoàn não của con người kém đi. Ngoài ra, người cao tuổi bị tăng huyết áp lâu ngày là nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ.
Thông thường người cao tuổi mắc một số bệnh và sức đề kháng giảm sút nên cơ chế điều hòa mạch máu não kém. Đôi khi việc ngồi xuống đột ngột, cộng với cái lạnh vào buổi sáng và đêm có thể gây ra đột quỵ.
Người già hay trẻ đều có các triệu chứng giống nhau, mức độ nghiêm trọng phụ thuộc vào mức độ vị giác và tổn thương não. Các triệu chứng của người già không nặng như người trẻ, dẫn đến việc phát hiện bệnh chậm và đến bệnh viện muộn. Đôi khi người bệnh không biết rằng mình mắc bệnh này. – Bác sĩ Nguyễn Minh Anh, Trưởng khoa Ngoại thần kinh Bệnh viện Cao đẳng Y Dược TP.HCM cho biết, đột quỵ là một trong những vấn đề sức khỏe cộng đồng. Trước đây, bệnh này thường gặp ở nam trên 55 tuổi và nữ trên 50 tuổi thì nay bệnh nhân ngày càng trẻ hóa. Đái tháo đường, béo phì, tăng mỡ máu, hút thuốc lá, lối sống ít vận động, làm việc không lành mạnh, áp lực cao… đây là những bệnh thường gặp ở người cao tuổi. Riêng bệnh nhân đột quỵ trẻ tuổi cũng liên quan đến yếu tố di truyền, với các bất thường về mạch máu hoặc tình trạng đông máu, dẫn đến tăng nguy cơ vỡ hoặc tắc mạch máu. Người trung niên và cao tuổi khuyến cáo nên giữ ấm khi đi ngủ và mỗi khi ra khỏi phòng (kể cả đi bộ buổi sáng) để tránh bị cảm lạnh đột ngột. Đi ngủ, dậy đúng giờ, tập thể dục, uống nhiều nước khi thức dậy vào buổi sáng và ăn đủ chất trong ngày, đặc biệt là bữa sáng. Ăn nhiều rau xanh, trái cây, đậu nành, nhiều cá, ít thịt. Sử dụng lượng muối và chất béo thích hợp trong thức ăn, bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia … – Biện pháp sơ cứu ban đầu khi bị đột quỵ là kê cao đầu, nằm nghiêng để chống nôn, giữ đầu óc tỉnh táo. Không bao giờ cho bệnh nhân uống bất kỳ loại thuốc nào, kể cả nước và gọi đến phòng cấp cứu.
“Thời gian quan trọng nhất để bệnh nhân nhồi máu não tiến hành tuần hoàn thuốc là trong vòng 4,5 giờ sau khi bắt đầu. Bệnh nhân bị thuyên tắc nặng có thể tiến hành trong vòng 6 giờ sau khi bắt đầu. Nếu để muộn sẽ có nguy cơ để lại di chứng nặng nề”, bác sĩ Đường nói. Tại Viện Lão khoa Quốc gia, tỷ lệ bệnh nhân đột quỵ được đưa vào viện cấp cứu trong thời gian đầu rất thấp. Trong năm 2016, chỉ có 1,5% bệnh nhân nhập viện trong thời gian quan trọng đã nhận được thuốc. Trong số gần 7.000 bệnh nhân được điều trị, tỷ lệ này đã tăng lên 2,5% vào năm 2017 và 3,5% vào năm 2018.