Bác sĩ Lê Thanh Phong, Khoa Lồng ngực Mạch máu Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM cho biết, hội chứng chèn ép tĩnh mạch chậu xảy ra khi các tĩnh mạch và mô xung quanh thành tĩnh mạch bị xơ hóa. Khoang tĩnh mạch bị hẹp, có thể xuất hiện nhiều màng, mạng sợi, thậm chí tắc nghẽn hoàn toàn. Tình trạng này có thể làm chậm hoặc gián đoạn dòng máu tĩnh mạch về tim, gây ứ đọng máu ở chân, gây đau, nhức, mỏi, sưng tấy … – Các nghiên cứu trên người vào giữa thế kỷ 20 cho thấy tỷ lệ mắc hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch vùng chậu. 22-32%. Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy tỷ lệ này tăng dần theo độ tuổi, có 22% đến 33% số người mắc phải do hình thành vách ngăn tĩnh mạch chậu và mạng lưới bao xơ. Tỷ lệ chèn ép bên ngoài của tĩnh mạch chậu là 66-88%. Trong một số trường hợp, tình trạng này đột ngột nặng lên do sự gia tăng của các yếu tố bất thường ảnh hưởng đến sự trào ngược tĩnh mạch chi dưới. Trên thực tế, những triệu chứng đầu tiên thường xuất hiện sau khi phẫu thuật, mang thai, phụ nữ nằm liệt giường hoặc lao động dài ngày. -BS Lê Thanh Phong khám bệnh suy giãn tĩnh mạch. Ảnh: TT .
Nghiên cứu cho thấy có 2-5% bệnh nhân suy giãn tĩnh mạch chân trái mắc phải hội chứng chèn ép tĩnh mạch chậu. Khi đó, nếu bạn điều trị suy giãn tĩnh mạch theo cách thông thường sẽ không bao giờ thuyên giảm.
Các triệu chứng của hội chứng chèn ép tĩnh mạch chậu về cơ bản tương tự như suy tĩnh mạch mãn tính. Hội chứng giãn tĩnh mạch chậu dưới hoặc huyết khối tĩnh mạch sâu cấp tính của chi dưới. Nói chính xác hơn, cảm giác đau nhức chân chủ yếu là đau chân trái, kèm theo mỏi, nặng, bò, chuột rút … tăng cảm giác khó chịu khi đi lại, và bớt khó chịu khi nằm hoặc mang vớ nén khi gác chân cao, và Kèm theo đó là phù chân, nổi gân xanh đỏ dưới da hoặc loét mắt cá chân.
Một đặc điểm khác của hội chứng giãn vùng chậu là các tĩnh mạch nhỏ ở bụng bị quá tải và giãn ra, gây đau. Bụng dưới mãn tính, tiểu rát, đi tiêu và bộ phận sinh dục.
Các nghiên cứu trên thế giới chỉ ra rằng hơn 50% bệnh nhân bị huyết khối tĩnh mạch sâu cấp tính ở chân trái là do hội chứng tĩnh mạch chậu. Tỷ lệ huyết khối tĩnh mạch sâu của chân trái cao gấp 5 lần so với chân phải. Bệnh thường phát đột ngột khiến chân trái bị đau và sưng tấy, bệnh nặng dần và xuất hiện các tĩnh mạch mới ở đùi và bẹn. Đây là một căn bệnh rất nguy hiểm và có thể gây tử vong vì các cục máu đông có thể lan đến tim làm tắc động mạch phổi. Trong trường hợp nhẹ, suy tĩnh mạch sau huyết khối có thể dẫn đến phù nề, đau chân và loét.
Trước đây, hội chứng chèn ép tĩnh mạch chậu cần điều trị phẫu thuật. Phương pháp này có nhược điểm là mất máu nhiều, gây đau đớn và hiệu quả duy trì thấp. Hiện nay, với sự phát triển của phương pháp can thiệp nội mạch, các triệu chứng trên có thể được chữa khỏi bằng phương pháp chọc hút bóng và đặt stent. Bệnh nhân chỉ bị kim nhỏ chọc vào vùng bẹn đùi. Vài giờ sau khi điều trị, bệnh nhân có thể đi lại trong ngày và xuất viện. Nhiều nghiên cứu tại Hoa Kỳ, Pháp và các nước Châu Á cho thấy tỷ lệ điều trị và duy trì tái thông tĩnh mạch lâu dài thành công là 93-100%.
Phương pháp can thiệp Điều trị hội chứng chèn ép tĩnh mạch chậu đã được áp dụng tại Việt Nam từ năm 2015. Khoảng 20 bệnh nhân được điều trị theo phương pháp này, và kết quả theo dõi sau đó 2 năm cho thấy hiệu quả của điều trị duy trì. Chất lượng cuộc sống của bệnh nhân được cải thiện đáng kể.
Bác sĩ Phong thừa nhận việc nong rộng và đặt stent đã mở ra hướng điều trị mới trong điều trị hội chứng chèn ép tĩnh mạch chậu. Các bệnh tĩnh mạch khác như hội chứng sau huyết khối, tắc động mạch chủ cấp trên và sưng phù lông … Những bệnh này rất phổ biến trong cộng đồng, nhất là phụ nữ nhưng hầu hết bệnh nhân không được điều trị sớm. .
Các bác sĩ khuyến cáo phụ nữ có các dấu hiệu của bệnh tĩnh mạch như đau chân, mệt mỏi, sút cân, tê chân, nóng rát, chuột rút về đêm … nên đến gặp bác sĩ. Can thiệp khoa học mạch máu sớm. Nếu bệnh được điều trị một cách căn cơ thì các triệu chứng khó chịu sẽ biến mất, chất lượng cuộc sống của người bệnh được cải thiện rõ rệt.
Trần Ngoan